Tíðarfar ársins 2018
Yfirlit
15.1.2019
Árið
2018 var úrkomusamt og nokkuð hlýtt. Úrkoma var yfir meðallagi á
nær öllu landinu og úrkomudagar óvenju margir bæði sunnan- og
norðanlands. Sumarmánuðirnir voru svalir á suðvestanverðu
landinu á meðan hlýtt var norðaustanlands. Sólarlítið var á
suðvesturhluta landins á árinu og hafa ekki mælst eins fáar
sólskinsstundir í Reykjavík á einu ári síðan 1992. Júní og
júlí voru óvenju þungbúnir suðvestanlands. Hlýtt var síðustu
tvo mánuði ársins. Vindur var í meðallagi á árinu.
Hiti
Meðalhiti
í Reykjavík var 5,1 stig og er það 0,8 stigum ofan meðallags
áranna 1961 til 1990 en -0,3 stigum undir meðallagi síðustu tíu
ára. Í Stykkishólmi var ársmeðalhitinn 4,5 stig, 1,0 stigi yfir
meðallagi áranna 1961 til 1990. Á Akureyri var meðalhitinn 4,6
stig sem er 1,3 stigum yfir meðallagi áranna 1961 til 1990 en 0,2
stigum yfir meðallagi síðustu tíu ára. Hlýtt var á Austurlandi
á árinu, á Egilsstöðum var ársmeðalhitinn 4,6 stig og 5.
hlýjasta árið þar frá upphafi mælinga. Á Dalatanga var
ársmeðalhitinn 5,2 stig og hefur árshitinn aðeins þrisvar sinnum
verið hærri þar. Á landsvísu var hitinn
1,2 stigum
ofan meðallagsins 1961 til 1990 en jafnt meðaltali síðustu
tíu ára. Meðalhita og vik á fleiri stöðum má sjá í töflu.
Meðalhiti
og vik ársins 2018 á nokkrum stöðum
stöð |
hiti °C |
vik 1961-1990 |
röð |
af |
vik 2008-2017 |
Reykjavík |
5,1 |
0,8 |
30 |
148 |
-0,3 |
Hvanneyri |
4,3 |
# |
14 |
21 |
-0,3 |
Bláfeldur |
4,8 |
# |
14 til 15 |
21 |
-0,5 |
Stykkishólmur |
4,5 |
1,0 |
24 |
173 |
-0,4 |
Bolungarvík |
4,1 |
1,2 |
19 til 20 |
121 |
-0,1 |
Litla-Ávík |
4,0 |
# |
8 |
23 |
0,0 |
Blönduós |
3,8 |
# |
9 |
15 |
-0,1 |
Grímsey |
4,1 |
1,8 |
5 |
145 |
0,2 |
Akureyri |
4,6 |
1,3 |
14 |
138 |
0,2 |
Grímsstaðir |
2,1 |
1,7 |
9 |
112 |
0,4 |
Miðfjarðarnes |
4,0 |
# |
4 |
19 |
0,6 |
Skjaldþingsstaðir |
4,6 |
# |
4 |
24 |
0,6 |
Egilsstaðir |
4,6 |
1,7 |
5 |
64 |
0,6 |
Dalatangi |
5,2 |
1,7 |
4 til 5 |
81 |
0,5 |
Teigarhorn |
5,1 |
1,4 |
6 |
146 |
0,3 |
Höfn í Hornaf. |
5,6 |
# |
|
|
0,1 |
Fagurhólsmýri |
5,7 |
1,1 |
14 til 15 |
106 |
0,1 |
Vatnsskarðshólar |
5,9 |
0,9 |
13 |
40 |
0,0 |
Stórhöfði |
5,4 |
0,6 |
38 til 39 |
142 |
-0,4 |
Árnes |
4,4 |
0,8 |
28 |
139 |
-0,2 |
Hjarðarland |
4,2 |
# |
14 |
28 |
-0,2 |
Hveravellir |
0,1 |
1,2 |
14 |
54 |
-0,2 |
Eyrarbakki |
5,0 |
0,9 |
28 |
126 |
-0,2 |
Keflavíkurflugvöllur |
4,9 |
0,5 |
29 til 31 |
66 |
-0,5 |
Ársmeðalhitinn
var hæstur í Surtsey 6,3 stig. Lægsti ársmeðalhitinn var á
Brúarjökli -1,7 stig, og lægstur í byggð í Svartárkoti, 1,7
stig.
Árið
var fremur hlýtt, þá sér í lagi á Austur- og Norðausturlandi á
meðan svalara var sunnan- og vestanlands. Ársmeðalhitinn var yfir
meðallagi 1961 til 1990 á landinu öllu. Á mynd má sjá hitavik
sjálfvirkra stöðva miðað við síðustu tíu ár. Þar sést vel
hve skörp skil voru á milli landshluta þetta árið, vikin eru
jákvæð norðaustanlands en neikkvæð sunnan- og vestanlands.
Jákvætt hitavik miðað við síðustu tíu ár var mest 0,6 stig á
Skjaldþingsstöðum. Neikvætt hitavik miðað við síðustu tíu
ár var mest á Botnsheiði -0,6 stig.
Hitavik
sjálfvirkra stöðva árið 2018 miðað við síðustu tíu ár.
Hæsti
hiti ársins á landinu mældist 24,7 stig á Patreksfirði þann 29.
júlí þegar snögg hitabylgja gekk yfir landið. Nokkuð óvenjulegt
er að hámarkshiti ársins mælist á Vestfjörðum. Mesta frost
ársins mældist -25,6 stig þann 21. janúar bæði í Svartárkoti
og við Mývatn.
Hæsti
hiti í Reykjavík mældist 23,5 stig þann 29.júlí en mest 20,5
stig á Akureyri þann 27.júlí. Lægsti hiti í Reykjavík mældist
-9,0 stig þann 19.janúar, en á Akureyri mældist lægsti hitinn
-13,6 stig þann 21.janúar.

Í
Reykjavík var hiti ofan meðallags í janúar til apríl. Hiti var
undir meðallagi í Reykjavík í maí og júní, rétt yfir
meðallagi í júlí og ágúst og svo aftur undir meðallagi í
september og október. Nóvember og desember voru mjög hlýir í
Reykjavík. Á Akureyri var hiti ofan meallags í öllum mánuðum
nema í ágúst.
Úrkoma
Árið var
úrkomusamt. Úrkoma var yfir meðaltali áranna 1971 til 2000 og
meðaltali síðustu tíu ára á flestum stöðum landsins. Fjöldi
úrkomudaga á árinu var óvenju mikill bæði í Reykjavík og á
Akureyri.
stöð |
ársúr |
hlut f7100 % |
Hlutf 0817 % |
mest d. |
úrkd |
Úrkd>=1 |
alhv |
alautt |
Reykjavík |
1054,9 |
128,3 |
120,5 |
47,7 |
261 |
183 |
38 |
302 |
Stykkishólmur |
875,3 |
123,4 |
118,3 |
39,6 |
228 |
155 |
46 |
312 |
Hólar í Dýrafirði |
1243,7 |
99,9 |
109,0 |
80,9 |
251 |
153 |
|
|
Litla-Ávík |
897,3 |
# |
100,6 |
35,9 |
264 |
166 |
64 |
229 |
Hraun á Skaga |
454,5 |
88,3 |
89,4 |
18,3 |
205 |
110 |
53 |
237 |
Litla-Hlíð |
409,6 |
107,6 |
106,6 |
16,8 |
213 |
93 |
77 |
245 |
Sauðanesviti |
927,3 |
107,6 |
101,1 |
48,7 |
227 |
158 |
50 |
227 |
Akureyri |
695,9 |
134,2 |
114,9 |
37,1 |
209 |
131 |
98 |
218 |
Mýri |
581,8 |
133,0 |
111,6 |
23,2 |
185 |
122 |
104 |
195 |
Grímsstaðir |
473,7 |
134,9 |
113,2 |
20,0 |
197 |
110 |
100 |
172 |
Dalatangi |
1975,2 |
131,7 |
112,1 |
71,3 |
275 |
189 |
53 |
293 |
Höfn í Hornafirði |
1874,7 |
139,7 |
121,7 |
56,4 |
281 |
191 |
# |
# |
Vatnsskarðshólar |
2016,4 |
123,9 |
116,5 |
57,1 |
266 |
210 |
18 |
293 |
Hjarðarland |
1319,2 |
98,4 |
103,5 |
52,7 |
204 |
174 |
36 |
278 |
Írafoss |
2191,0 |
120,8 |
113,1 |
84,2 |
193 |
182 |
32 |
260 |
Keflavíkurflugvöllur |
1219,5 |
109,4 |
117,9 |
35,0 |
274 |
199 |
34 |
293 |
Ársúrkoma
(mm) í fyrsta dálki. (2) Hlutfall miðað við 1971 til 2000
(samanburður næst við fleiri stöðvar þetta tímabil heldur en
1961 til 1990). (3) Hlutfall miðað við árin 2008 til 2017
(nýliðinn áratug). (4) Mesta sólarhringsúrkoma (mm). (5) Fjöldi
úrkomudaga. (6) Fjöldi daga með úrkomu 1,0 mm eða meira. (7)
Fjöldi alhvítra daga. (8) Fjöldi alauðra daga.
Úrkoma í
Reykjavík mældist 1054,9 mm, 28 prósent ofan meðallags áranna
1971 til 2000 en 20 prósent ofan meðallags síðustu tíu ára.
Ársúrkoma hefur aðeins 7
sinnum mælst meiri frá upphafi samfelldra mælinga 1921, síðast
2007. Á Akureyri mældist úrkoman 695,9 mm, 34
prósent ofan meðallags 1971 til 2000 en 15 prósent ofan meðallags
síðustu tíu ára. Úrkoman hefur aðeins tvisvar mælst meiri á
Akureyri á einu ári, 2014 og 1989. Á Dalatanga mældist úrkoman
1975,2 mm, um 32 prósent umfram meðallag áranna 1971 til 2000.
Úrkomuvik
árið 2018 miðað við síðustu tíu ár (hlutfall miðað við
árin 2008 til 2017).

Árið
var úrkomusamt bæði í Reykjavík og á Akureyri. Úrkoma í
Reykjavík var langt umfram meðallag í Reykjavík í febrúar, maí
og júní. Aldrei hefur rignt eins mikið í Reykjavík í maímánuði
frá upphafi mælinga. Mars var óvenju þurr í Reykjavík. Á
Akureyri var úrkoma yfir meðallagi alla mánuði ársins nema í
janúar og apríl. Úrkoman var langt umfram meðallag í maí , júlí
og nóvember.
Úrkomudagar
í Reykjavík voru óvenjumargir, 261 og hafa aldrei verið fleiri.
Næstflestir voru úrkomudagarnir árið 1953 og 1989, 255 talsins.
Dagar þegar úrkoma mældist 1,0 mm eða meiri voru 183, 35 fleiri
en að meðaltali 1961 til 1990 og hafa aðeins tvisvar verið
fleiri, 1953 og 1921. Úrkomudagar voru einnig óvenjumargir á
Akureyri, 209, og hafa aðeins þrisvar verið fleiri á einu ári,
flestir 224 árið 2014. Dagar þegar úrkoma mældist 1,0 mm eða
meiri voru 131, 28 fleiri en í meðalári.
Mesta
sólarhringsúrkoma ársins á sjálfvirkri stöð mældist 134,7 mm
á Neskaupsstað þann 1.desmber.
Mest
mældist sólarhringsúrkoman í Reykjavík 47,7 mm, þann 18.
nóvember, en helgina 16. til 18. nóvember féllu 83,2 mm á tveimur
sólarhringum, sem er mesta úrkoma sem mælst hefur á tveimur
sólarhringum í Reykjavík. Á Akureyri mældist sólarhrings
úrkoman mest 37,1 mm þann 30.nóvember. Sú úrkoma féll sem
snjór.
Snjór
Alhvítir
dagar í Reykjavík voru 38 sem er 26 færri en meðaltal áranna
1971 og 2000. Þónokkur snjór var í Reykjavík í janúar og
febrúar en mars var alauður sem hefur ekki gerst síðan í mars
2005. Lítillega snjóaði í maí en haustið var svo með
snjóléttasta móti og hafa alhvítir dagar einungis verið 4 frá
því í maí.
Alhvítir
dagar ársins á Akureyri voru 98, tíu færri en meðaltal áranna
1971 og 2000. Á Akureyri var töluverður snjór í janúar og
febrúar og þar til um miðjan mars. Alhvítir dagar voru færri en
að meðallagi á Akureyri síðari hluta árs en mikill snjór féll
þó í lok nóvember og byrjun desember. Þann 30. nóvember mældist
snjódýpt 75 cm sem er mesta
snjódýpt
sem mælst hefur á
Akureyri
nóvembermánuði og
þann 3. desember
mældist snjódýpt 105 cm sem er mesta snjódýpt sem mælst hefur
þar í desembermánuði. Mesta
snjódýpt á árinu mældist 123 cm í Lerkihlíð þ. 9. mars.

Myndin
sýnir vik fjölda alhvítra daga frá meðallagi í Reykjavík og á
Akureyri. Fjöldi alhvítra daga var yfir meðaltali á Akureyri í
janúar og febrúar. Í Reykavík voru alhvítu dagarnir yfir
meðallagi í febrúar en vel undir því í mars, enda var
mánuðurinn alauður. Snjólétt var bæði í Reykjavík og á
Akureyri síðustu mánuði ársins en töluvert fannfergi var þó á
Akureyri um mánaðarmótin nóvember til desember.
Sólskinsstundir
Sólarlítið
var á suðvesturhluta landsins á árinu. Sólskinsstundir í
Reykjavík mældust 1161,3, 107 færri en í meðallári 1961 til
1990, en 246 stundum færri en að meðallagi síðustu tíu ár.
Ekki hafa mælst eins fáar
sólskinsstundir á einu ári síðan 1992. Júní og júlí voru
sérlega þungbúnir á suðvesturhorninu og ekki hafa mælst eins
fáar sólskinsstundir í Reykjavík í júnímánuði síðan 1914.
Á Akureyri mældust sólskinsstundirnar 1016,7 eða 28 færri en að
meðaltali 1961 til 1990 og 40 færri en að meðallagi síðustu tíu
ára.
Í
Reykjavík var sérlega þungbúið í maí, júní og júlí og hafa
sólskinsstundir ekki mælst eins fáar í Reykjavík í júnímánuði
síðan 1914. Sólríkt var í mars, ágúst og september. Á
Akureyri var sólríkt í mars, júní og spetember en sólarminna
var í apríl, júlí, ágúst og október.
Loftþrýstingur
Meðalloftþrýstingur
í Reykjavík var 1003,0 hPa og er það 2,9 hPa undir meðallagi
áranna 1961 til 1990.
Hæsti
þrýstingur ársins mældist 1046,0 hPa á Gjögurflugvelli þann
27. október en lægstur á Rauðanúpi þann 14. janúar 944,4 hPa.
Þrýstingur
vék ekki svo mjög frá meðallagi í einstökum mánuðum ársins.
Þrýstingur var undir meðallagi alla mánuði ársins nema í mars
og í júní. Neikvæð mánaðarvik voru mest í janúar, febrúar
og maí.
Vindhraði og
vindáttir
Vindhraði
á landsvísu var í meðallagi á árinu.
Vindhraði á landsvísu var vel yfir
meðallagi í febrúar og maí. Mars og apríl voru hægviðrasamir.
Í öðrum mánuðum var vindhraði nærri meðallagi.
Allar vindathuganir á sjálfvirku stöðvunum
eru þáttaðar í austur- og norðurstefnur, mánaðarmeðaltöl
reiknuð og borin saman við meðalvindvigra síðustu 20 ára (1998
til 2017). Austlægar og norðlægar áttir fá jákvæð gildi,
vestlægar og suðlægar neikvæð. Sunnanáttir (appelsínugular
súlur) voru óvenju tíðar í febrúar og maí auk þess að vera
ríkjandi í júní, júlí og október. Norðlægar áttir voru
tíðar í janúar, mars, ágúst, september og nóvember.
Vestanáttir (bláar súlur) voru ríkjandi í maí til júlí og svo
aftur í september til október, en austlægar áttir voru algengari
í janúar, mars, apríl og svo aftur í lok árs.
Lauslegt yfirlit
um einstaka mánuði
Janúar
Veður
var umhleypingasamt en tíð var þó nokkuð hagstæð miðað við
árstíma. Hiti var víðast hvar yfir meðallagi áranna 1961 til
1990 en allsstaðar undir meðallagi síðustu tíu ára. Hálka
þótti mikil og þrálát.
Febrúar
Febrúar
var illviðra- og úrkomusamur. Vindhraði var vel yfir meðallagi og
úrkoma mikil, einkum um landið sunnan- og vestanvert. Hiti var yfir
meðallagi áranna 1961 til 1990 en aðeins undir meðallagi síðustu
tíu ára á Suður- og Suðvesturlandi. Töluverðar truflanir voru
á samgöngum.
Mars
Mars
var mjög tvískiptur. Fyrri helmingur mánaðarins var fremur
kaldur. Norðaustlægar áttir voru ríkjandi, nánast úrkomulaust
var um landið sunnan- og vestanvert og sérlega sólríkt. Á meðan
var töluverður snjór um landið norðan og austanvert. Seinni
hluti mánaðarins var hlýrri og suðlægari áttir algengari.
Mánuðurinn var hægviðrasamur og lítið um illviðri.
Apríl
Tíðarfar
var nokkuð hagstætt
í apríl. Hiti var vel ofan meðallags 1961 til 1990. Mánuðurinn
var hægviðrasamur og lítið um hvassviðri. Austanáttir voru
ríkjandi og fremur
úrkomusamt austanlands.
Maí
Fremur
svalt var í veðri maí um landið suðvestanvert á meðan hlýtt
var á Norðaustur-
og Austurlandi. Mjög hlýir dagar voru í lok mánaðar á
Norðuausturlandi. Mánuðurinn var
óvenju úrkomusamur, þá sérstaklega vestanlands. Ný
mánaðarúrkomumet
voru sett á nokkrum stöðvum í
maí. Í Reykjavík
mældist úrkoma alla daga mánaðarins og hefur ekki mælst eins
mikil úrkoma þar frá upphafi mælinga.
Júní
Mánuðurinn
var óvenju þungbúinn um landið sunnan- og vestanvert.
Sólskinsstundir í Reykjavík hafa ekki mælst eins fáar í
júnímánði síðan
árið 1914. Úrkoma var mikil í þessum landshlutum og veður
fremur svalt. Á austanverðu landinu var aftur á móti hlýtt og
sólríkt. Hiti fór þar margoft yfir 20 stig. Sunnan- og
suðvestanáttir voru ríkjandi.
Júlí
Mánuðurinn
var hlýr og bjartur austanlands en fremur svalur og sérlega
sólarlítill sunnan- og vestanlands. Úrkoma var yfir meðallagi um
mest allt land og mánuðurinn var víða sá úrkomusamasti um
áratugaskeið. Snögg hitabylgja gekk yfir landið þ. 29. þegar
hitinn fór allvíða yfir 20 stig.
Ágúst
Ágúst
var fremur svalur mánuður. Hiti var nærri meðallagi áranna 1961
til 1990 en nær allsstaðar undir meðallagi síðustu tíu ára,
einna síst austanlands. Úrkoma var meiri en í meðallagi norðan-
og austanlands en fremur sólríkt var á vesturhluta landsins.
September
September
var fremur kaldur á landinu öllu. Hiti var vel undir meðallagi
síðustu tíu ára en nærri meðallagi áranna 1961 til 1990.
Norðanáttir voru tíðar um miðjan mánuðinn með bjartviðri
suðvestanlands en úrkomu á Norðausturlandi.
Október
Október
var fremur svalur, hiti var undir meðallagi síðustu tíu ára um
land allt. Tíð var þó nokkuð hagstæð. Úrkoma var víðast
hvar yfir meðallagi.
Nóvember
Nóvember
var hlýr og hiti var yfir meðaltali á landinu öllu. Austanáttir
voru ríkjandi í mánuðinum. Mikil hlýindi voru á landinu helgina
16. til 18. nóvember með sunnanátt og óvenju mikilli úrkomu á
sunnan- og vestanverðu landinu. Í Reykjavík mældist úrkoman 83,2
mm á tveimur sólarhringum og er það mesta úrkoma sem mælst
hefur á tveimur sólarhringum í Reykjavík. Norðaustan hvassviðri
gekk yfir landið í lok mánaðar með þó nokkru fannfergi
norðanlands. Snjódýpt mældist 75 cm á Akureyri þ. 30. sem er
mesta snjódýpt sem mælst
hefur þar í nóvembermánuði.
Desember
Óvenju
hlýtt var í desember og var
hiti
vel yfir meðallagi í öllum landshlutum. Töluvert
fannfergi var þó á Norðurlandi
í byrjun mánaðar og mældist snjódýpt á Akureyri 105 cm þ. 3.
sem er mesta snjódýpt sem mælst hefur þar í desembermánuði.
Austlægar
áttir voru ríkjandi í desember.
Skjöl
fyrir árið
Ársmeðalhiti
sjálfvirkra stöðva 2018 (textaskjal)
https://www.vedur.is/um-vi/frettir/tidarfar-arsins-2018